Creëren van randvoorwaarden voor aantrekkelijke woon-, werk- en leefmilieus waarin de kwaliteit van het gebied en de participatie van gebruikers centraal staan

De Omgevingsvisie wordt in fases opgesteld langs zes strategische opgaven: verstedelijking, duurzaamheid, gezondheid, kansengelijkheid, veiligheid en economie. De gebiedsuitwerkingen van MAAK.Zaanstad (APS) en de ruimtelijke kernkwaliteiten zijn onderdeel van de Omgevingsvisie. De participatieaanpak van de Omgevingsvisie is gericht op een brede integrale belangenafweging, waarbij de gebruikers van nu en die van 2040 op verschillende manieren worden betrokken. In 2021 vindt de informele consultatie van alle ketenpartners, bestuur en raad plaats. In 2022 wordt iedereen uitgenodigd om op de ontwerp Omgevingsvisie te reageren. Na de consultatie wordt de Omgevingsvisie voorgelegd aan de raad ter vaststelling.

Bestemmingsplannen worden in de geest van de Omgevingswet opgesteld, zoals bij bestemmingsplannen in gebiedsontwikkeling waaronder Hembrug, Menaba, Paltrok en Centrum Westerkoog. Bij actualisering van het gebied, zoals Noorderveen wordt nadrukkelijk gebied en gebruiker centraal gesteld en wordt bekeken waar de (on)mogelijkheden liggen en leggen dit ook duidelijk terug. Ook al is de Omgevingswet uitgesteld, de omslag van bestemmingsplan naar omgevingsplan gaat onverminderd door. Er wordt uitvoering gegeven aan de transitiestrategie, dat zijn in de eerste plaats voorbereidende werkzaamheden om stap voor stap te komen tot een omgevingsplan. Bij de basis van het omgevingsplan staan gebied en gebruiker centraal, participatie vindt aan de voorkant plaats en de opgaven uit de Omgevingsvisie zijn uitgewerkt in het plan. Nieuwe elementen als milieu en APV regels krijgen een plek in het omgevingsplan.

Op 1 juli 2022 wordt van rechtswege gewerkt met een tijdelijk omgevingsplan. In dit (tijdelijke) omgevingsplan zijn alle huidige planologische plannen opgenomen. De bruidsschatregels vanuit het rijk zijn ook onderdeel van het tijdelijke omgevingsplan.
Vanaf het 4e kwartaal van 2021 zijn er initiatieven waarbij het niet lukt om voor 1 juli 2022 een ontwerpbestemmingsplan ter inzage te krijgen. Voor deze initiatiefnemers is er een dynamische handleiding om een omgevingsplan te kunnen maken, vastgesteld door de raad. De handleiding bestaat uit participatie, standaardregels en een opzet voor de toelichting. Hier geldt: in de basis van het omgevingsplan staan gebied en gebruiker centraal, participatie vindt aan de voorkant plaats en de opgaven uit de Omgevingsvisie zijn uitgewerkt in het plan.

Beleid moet integraal en gebiedsgericht zijn om als basis te dienen voor het omgevingsplan. We bereiden ons voor om vanaf juli 2022 ieder omgevingsplan volgens de nieuwe wetgeving te kunnen uitwerken. Daarom worden de lokale verordeningen voor de fysieke leefomgeving al vertaald in een Zaanse omgevingsverordening. De eerste tranche van de verordening voor de fysieke leefomgeving is reeds in werking. De volgende tranche wordt in 2020 vastgesteld ten behoeve van de inwerkingtreding per 2022.

1. Belangrijkste reden is de complexiteit van onze verstedelijkingsopgave. Binnenstedelijke verdichting is complex en kan alleen maar slagen als de ruimtelijke kwaliteit daarbij goed is.
2. De komst van de omgevingswet maakt het noodzakelijk dat college en raad een besluit nemen over hoe ze willen sturen op ruimtelijke kwaliteit. Er moet sowieso een gemeentelijke adviescommissie worden ingesteld voor Rijksmonumenten, maar de raad kan ook besluiten om dit breder te trekken. De breedte van deze commissie, de relatie met supervisie in MAAKgebieden en ruimtelijke kwaliteit in het proces van de omgevingstafel maken onderdeel uit van het voorstel m.b.t. herzien sturing op ruimtelijke kwaliteit.

Het Zaanse erfgoed en monumenten ( eigenlijk breder: de identiteit van de Zaanstreek) zijn een belangrijk onderdeel van de ruimtelijke kwaliteit van de stad. Ook externe organisaties zoals vereniging Zaans Erfgoed en Stichting Babel zijn om advies gevraagd.

Provinciale en landelijke wet- en regelgeving bepalen deels de ontwikkelmogelijkheden van Zaanstad. Afspraken in het samenwerkingsverband van de Metropoolregio Amsterdam hebben eveneens invloed op hoe de toekomst van Zaanstad vorm krijgt. De Zaanse belangen inbrengen bij deze regionale opgaven zoals de verstedelijkingsstrategie MRA, de ruimtelijk economische agenda voor de MR en verschillende lobbytrajecten naar Rijk, provincie en Europa is dan ook cruciaal.
Daarnaast organiseren en stemmen we de samenwerking in de keten af met alle betrokkenen instanties, zoals GGD, veiligheidsregio, HHNK, omgevingsdiensten.

Om de groei van de stad te faciliteren is onderzoek ten behoeve van de integrale afweging wettelijk vereist. De Milieueffectrapportage (MER), de Ladder van duurzame verstedelijking, het Programma Aanpak Stikstof (PAS), de provinciale Klimaat Stress Test (voorgesteld) zijn een verplicht onderdeel van die zorgvuldige afweging. Het monitoren en interpreteren van gegevens vormt de basis.