Leeswijzer

Met deze leeswijzer willen we u makkelijk door de begroting navigeren. Voor verschillende onderwerpen wordt aangeven waar u deze in de begroting kunt vinden. Via verschillende stappen kunt u steeds meer gedetailleerde informatie krijgen. De eerste stap is ‘De begroting 2022 - 2025 in één oogopslag’. Dit overzicht biedt een samenvatting van de begroting 2022 - 2025. Daarna worden in de bestuurlijke hoofdlijnen de speerpunten van de begroting toegelicht. In de financiële hoofdlijnen die daarna volgen, wordt in hoofdthema's aangegeven welke mutaties in het meerjarenbeeld zijn opgenomen ten opzichte van de voorjaarsnota.

Voor de meest gedetailleerde informatie wordt u verwezen naar de programmatoelichting en de paragrafen. In deze programmatoelichting is een prognose opgenomen van de corona-effecten per programma. Daarnaast zijn per prestatie de activiteiten toegelicht en wordt de financiële begroting op programmaniveau inclusief een toelichting weergegeven.

De paragrafen zijn een soort dwarsdoorsnede van de programma’s. Hierin staat informatie over de financiële positie van de gemeente, over beheersmatige aspecten en over risico’s. Daarna treft u in het financiële deel van de begroting het overzicht van baten en lasten en een prognosebalans aan. Als laatste zijn bijlagen opgenomen die dieper ingaan op een aantal onderwerpen, met name financieel gerelateerd. Hieronder volgt een verdere uitleg per onderdeel.

De begroting 2022-2025 in één oogopslag (PDF download link)
Als losse bijlage is 'De begroting 2022 in één oogopslag' bijgevoegd. Hierin zijn de meest aansprekende financiële en beleidsmatige onderwerpen weergegeven. Op financieel gebied zijn de lasten en baten voor diverse onderwerpen opgenomen om inzicht in het volume en aard van de uitgaven en inkomsten te geven. Een aparte grafiek laat zien welke delen hiervan incidenteel en structureel zijn. Daarnaast is een tabel met de gemiddelde woonlasten opgenomen. Op beleidsmatig gebied zijn aansprekende zaken uitgelicht langs de acht lijnen van het coalitieakkoord.

Bestuurlijke en financiële hoofdlijnen

In de bestuurlijke hoofdlijnen licht het college de overwegingen toe die geleid hebben tot de voorliggende begroting. De begroting 2022-2025 is de laatste begroting van dit college. Het college neemt verantwoordelijkheid voor de keuzes die nodig zijn om een solide financiële basis te leggen, herstel op korte termijn mogelijk te maken en een goed perspectief te creëren voor een nieuwe collegeperiode.
In de financiële hoofdlijnen worden de grotere financiële wijzigingen toegelicht. Er wordt uitgelegd hoe het saldo van de begroting tot stand komt, uitgaande van de beginstand bij de Voorjaarsnota 2021-2025. Het college is in staat een meerjarig sluitende begroting te presenteren.

Programmabegroting
De gemeenteraad stelt de begroting vast op programmaniveau. Per programma zijn in dit onderdeel de doelstellingen en prestaties opgenomen. Per prestatie zijn de activiteiten vermeld. De financiële begroting is voor het programma als geheel opgenomen, omdat de gemeenteraad op programmaniveau autoriseert.
Er zijn 7 programma’s:
Programma 1: Onderwijs, jeugd en zorg
Programma 2: Werk, inkomen en economie
Programma 3: Maatschappelijke ontwikkeling
Programma 4: Ruimtelijke en gebiedsontwikkeling
Programma 5: Buitenruimte, vastgoed en bereikbaarheid
Programma 6: Veiligheid, handhaving en publieke dienstverlening
Programma 7: Bestuur en financiën

Paragrafen
In de paragrafen staat informatie over de financiële positie van de gemeente, de beheersmatige aspecten en de risico's. Er zijn 7 (verplichte) paragrafen:

Lokale heffingen ; geeft inzicht in de opbrengsten van belastingen en heffingen. In deze paragraaf wordt ook inzicht verschaft in de gemiddelde woonlasten en hoe die zich verhouden tot andere gemeenten.
Weerstandsvermogen en risicobeheer ; geeft inzicht in de risico’s en in welke mate de gemeente in staat is deze op te vangen. Hierin zijn onder andere kengetallen over de schuldpositie, solvabiliteit en structurele exploitatieruimte opgenomen.
Onderhoud kapitaalgoederen ; geeft inzicht in de onderhoudsstaat van de gemeentelijke bezittingen en openbare ruimte.
Financiering ; geeft inzicht in de schuldpositie en betaalde rente. In deze paragraaf wordt ook dieper ingegaan op de omvang en ontstaan van schulden. Er wordt uitgelegd met welk doel schulden zijn ontstaan, wat de hoogte van de schulden is en wat de vooruitzichten zijn.
Bedrijfsvoering ; geeft inzicht in de speerpunten van de interne bedrijfsvoering en in het personeelsbestand inclusief inhuur.
Verbonden partijen ; geeft inzicht in de samenwerkingsverbanden die de gemeente heeft.
Grondbeleid ; geeft inzicht in de wijze waarop het grondbeleid binnen de gemeente wordt ingezet.

Financiële begroting
De financiële begroting geeft inzicht in de financiële meerjarenbegroting. Hier is het overzicht van baten en lasten op programmaniveau weergegeven waarin de stortingen en de onttrekkingen aan de reserves per programma apart worden weergegeven. Ook wordt hier een toelichting op de incidentele baten en lasten gegeven. Inzicht hierin is belangrijk voor de structurele financiële houdbaarheid.

Bijlagen
In de bijlagen wordt informatie gegeven over de reserves en voorzieningen maar ook worden de investeringen verder toegelicht en wordt een overzicht van de subsidies verstrekt. Op de webversie worden ook de begrotingswijzigingen verder toegelicht.