Overzicht van incidentele baten en lasten
Toelichting
In de gemeentewet is opgenomen dat de begroting en het financieel meerjarenperspectief 'structureel en reëel in evenwicht' dienen te zijn. Hiermee wordt door de wetgever beoogd dat gemeenten structurele lasten moeten dekken met structurele baten. Om inzicht in de structurele en incidentele lasten en baten te geven, maakt het onderstaande overzicht deel uit van de begroting.
Het onderscheid tussen incidenteel en structureel is niet altijd even helder. De commissie BBV heeft daarom in een notitie dit onderscheid meer ingekaderd. De richtlijn is dat, als de tijdelijke baten en/of lasten zich gedurende maximaal drie jaar voordoen, het gaat om ‘eenmalige zaken’. Voor onttrekkingen aan reserves wordt in beginsel gesteld dat deze incidenteel van aard zijn. Onderstaand een nadere verheldering:
- Incidentele baten en lasten zijn baten en lasten die onder ongewijzigd beleid en omstandigheden voor maximaal drie jaar vaststaan. Rijksbijdragen, subsidies en projecten die langer dan 3 jaar lopen, maar waar vooraf van bekend is dat die bijdrage, subsidie of het project op termijn stopt, worden als incidenteel beschouwd.
- Toevoegingen en onttrekking aan reserves en voorzieningen worden altijd als incidenteel beschouwd.
- Indien bestaand structureel beleid, niet zijnde een tijdelijke geldstroom, binnen drie jaar een wijziging ondergaat dan worden de daarmee samenhangende baten en lasten in het begrotingsjaar niet als incidenteel aangemerkt.
In onze financiële verordening die in december 2019 is vastgesteld is artikel 15 gewijd aan de incidentele baten en lasten. Hier is opgenomen dat:
- In het overzicht incidentele baten en lasten dat in de begroting en jaarrekening op grond van het BBV dient te worden opgenomen worden incidentele baten en lasten gespecificeerd vanaf € 200.000. Incidentele baten en lasten kleiner dan € 200.000 worden als ‘overige’ per programma opgenomen. Dit grensbedrag geldt niet voor incidentele baten en lasten als gevolg van dotaties en onttrekkingen aan de reserves, deze worden altijd apart opgenomen.
- Het college presenteert behalve het overzicht incidentele baten en lasten in de begroting ook het overzicht structureel begrotingssaldo.
Bedragen x € 1.000 | ||||
Structurele baten en lasten | 2022 | 2023 | 2024 | 2025 |
|---|---|---|---|---|
Saldo baten en lasten | -6.001 | -3.763 | -8.780 | -13.143 |
Toevoegingen reserves | 33.210 | 18.489 | 19.446 | 15.802 |
Onttrekkingen reserves | -27.209 | -13.439 | -10.666 | -4.686 |
Begrotingssaldo na bestemming | 0 | 1.287 | 0 | -2.027 |
Waarvan incidentele baten en lasten (saldo) | 14.817 | 7.442 | 7.316 | 9.868 |
Structureel begrotingssaldo | -14.817 | -6.155 | -7.316 | -11.895 |
Bedragen x 1.000 | ||||||
Programma | Exploitatie / Reserve | Baat/Last | Begroting 2022 | Begroting 2023 | Begroting 2024 | Begroting 2025 |
|---|---|---|---|---|---|---|
Onderwijs, jeugd, zorg | Exploitatie | Baat | -1.514 | -883 | 0 | 0 |
Last | 2.348 | 1.545 | 400 | 0 | ||
Reserve | Baat | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Last | 0 | 0 | 0 | 0 | ||
Totaal Onderwijs, jeugd, zorg | 834 | 662 | 400 | 0 | ||
Werk, inkomen en economie | Exploitatie | Baat | 0 | 1 | 2 | 3 |
Last | 267 | 180 | 0 | 0 | ||
Reserve | Baat | -3.742 | -2.545 | -1.100 | 0 | |
Last | 399 | 399 | 399 | 399 | ||
Totaal Werk, inkomen en economie | -3.077 | -1.965 | -699 | 402 | ||
Maatschappelijke ontwikkeling | Exploitatie | Baat | -80 | 0 | 0 | 0 |
Last | 170 | 1.500 | 700 | 0 | ||
Reserve | Baat | -435 | -345 | -345 | -345 | |
Last | 0 | 0 | 0 | 0 | ||
Totaal Maatschappelijke ontwikkeling | -345 | 1.155 | 355 | -345 | ||
Ruimtelijke en gebiedsontwikkeling | Exploitatie | Baat | -31.062 | -40.638 | -22.551 | -19.835 |
Last | 36.449 | 40.260 | 19.859 | 18.421 | ||
Reserve | Baat | -5.294 | -1.986 | -1.882 | -1.754 | |
Last | 1.954 | 2.140 | 3.099 | 2.015 | ||
Totaal Ruimtelijke en gebiedsontwikkeling | 2.047 | -224 | -1.475 | -1.153 | ||
Beheer openbare ruimte | Exploitatie | Baat | 0 | 0 | 0 | 0 |
Last | 1.357 | 611 | 125 | 163 | ||
Reserve | Baat | -11 | 0 | 0 | 0 | |
Last | 0 | 0 | 0 | 0 | ||
Totaal Beheer openbare ruimte | 1.346 | 611 | 125 | 163 | ||
Veiligheid, handhaving en publ. dienstverlening | Exploitatie | Baat | -79 | 0 | 0 | 0 |
Last | 200 | 0 | 0 | 0 | ||
Reserve | Baat | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Last | 0 | 0 | 0 | 0 | ||
Totaal Veiligheid, handh. en publ. dienstverl. | 121 | 0 | 0 | 0 | ||
Bestuur en financiën | Exploitatie | Baat | -185 | -185 | 0 | 0 |
Last | 944 | 0 | 0 | 0 | ||
Reserve | Baat | -17.726 | -8.562 | -7.338 | -2.587 | |
Last | 30.858 | 15.950 | 15.948 | 13.389 | ||
Totaal Bestuur en financiën | 13.891 | 7.203 | 8.610 | 10.802 | ||
Saldo | 14.817 | 7.442 | 7.316 | 9.868 | ||
In de bijlage reserves is het verloop van de reserves per begrotingsprogramma te vinden. De (grotere) incidentele baten en lasten worden hieronder toegelicht.
Programma Onderwijs, jeugd en Zorg
Er is er in 2021 en 2022 incidenteel geld beschikbaar (€ 0,1 miljoen per jaar) voor het tegengaan van het lerarentekort. De incidentele baten betreffen een rijksbijdrage Grapperhausmiddelen.
De baten en de lasten van het Nationaal programma onderwijs zijn begroot (2022: €1,5 miljoen en 2023 €0,9 miljoen).
Rijk en regio werken aan meer werk, beter onderwijs en een groene en veilige leefomgeving in de regio ZaanIJ. De aanpak hiervoor staat in de Regio Deal ZaanIJ. De gemeente Zaanstad voert de functie uit van kassier van de Regiodeal. De begrote lasten van de Regiodeal betreffen € 6,55 mln. Voor het programma Onderwijs, jeugd en Zorg gaat het om €0,8 mln. in 2022; € 0,7 mln. in 2023 en € 0,4 mln in 2024.
Programma Werk, inkomen en economie
Alleen reserve mutatie en mutaties kleiner dan de €200dzd.
Programma Maatschappelijke ontwikkeling
Rijk en regio werken aan meer werk, beter onderwijs en een groene en veilige leefomgeving in de regio ZaanIJ. De aanpak hiervoor staat in de Regio Deal ZaanIJ. De gemeente Zaanstad voert de functie uit van kassier van de Regiodeal. De begrote lasten van de Regiodeal betreffen € 6,55 mln. Voor het programma Maatschappelijke ontwikkeling gaat het om €1,5 mln. in 2023 en € 0,7 mln. in 2024.
Programma Ruimtelijke en gebiedsontwikkeling
Alle baten en lasten rondom gebiedsontwikkeling zijn aangemerkt als incidenteel.
De incidentele lasten bestaan voor 2022 € 3,0 mln. per jaar uit kosten voor bodembeheer. Daarnaast bestaan de incidentele lasten uit kosten voor MAAK-Centrum (€ 0,2 miljoen in 2022) en projecten Maak (vh ZaanIJ) €0,2 mln. in 2022. Ook zijn er nog incidentele kosten voor de aanpak van Diffuus lood van € 1,0 mln in 2022.
Voor 2022 is er €0,56 mln. begroot voor proceskosten Nauerna.
Programma Beheer openbare ruimte
In 2022 is er vanuit het investeringsfonds € 0,2 mln begroot voor de bereikbaarheidsdeal planvoorbereiding Afwaardering A7/ Prins Bernhardweg. Daarnaast is er vanuit het investeringsfonds € 0,15 mln begroot in 2022 en €0,1 mln. per jaar in de jaren 2023 tm 2026 voor het Hoogwaardig openbaar vervoer (HOV). Ook is er vanuit het investeringsfonds €0,1 mln. begroot voor de verbindingsweg Dorpsstraat – Communicatieweg en € 0,2 mln in 2022 en in 2023 voor verkeersveiligheid.
Rijk en regio werken aan meer werk, beter onderwijs en een groene en veilige leefomgeving in de regio ZaanIJ. De aanpak hiervoor staat in de Regio Deal ZaanIJ. De gemeente Zaanstad voert de functie uit van kassier van de Regiodeal. De begrote lasten van de Regiodeal betreffen € 6,55 mln. Voor het programma beheer openbare ruimte gaat het om € 0,7 mln. in 2022 en € 0,3 mln. in 2023.
Programma Veiligheid, handhaving en publieke dienstverlening
Rijk en regio werken aan meer werk, beter onderwijs en een groene en veilige leefomgeving in de regio ZaanIJ. De aanpak hiervoor staat in de Regio Deal ZaanIJ. De gemeente Zaanstad voert de functie uit van kassier van de Regiodeal. De begrote lasten van de Regiodeal betreffen € 6,55 mln. Voor het programma Veiligheid, handhaving en publieke dienstverlening gaat het om € 0,2 mln. in 2022.
Programma Bestuur en financiën
In 2022 vindt een dotatie plaats aan de voorziening wachtgeld wethouders (€ 0,9 miljoen).