Onderhoud kapitaalgoederen

De openbare ruimte bestaat uit kapitaalgoederen zoals wegen, groen en speelplaatsen, bruggen, kades, openbare verlichting en verkeersregelinstallaties. Eind 2017 is de nota onderhoud kapitaalgoederen openbare ruimte (2017/39232) door de raad vastgesteld. Deze nota bevat het beleidskader voor de gemeentelijke kapitaalgoederen in de openbare ruimte.

Kwaliteitsniveau

De Kwaliteitscatalogus van CROW (kennisinstituut voor de openbare ruimte) deelt de technische kwaliteit van de openbare ruimte op in vijf categorieën (A+, A, B, C en D). Kwaliteitsniveau A staat voor een hoog kwaliteitsniveau en kwaliteitsniveau D staat gelijk aan het hebben van een slecht onderhoudsniveau/onderhoudsachterstanden; deze delen van de openbare ruimte zijn niet acceptabel of hadden al vervangen moeten zijn.

De openbare ruimte in Zaanstad wordt ten aanzien van het aspect netheid op kwaliteitsniveau C onderhouden. Uitzondering hierop is het centrumgebied Inverdan bestaande uit de Gedempte Gracht, de Dam en het deel van de Westzijde dat deel uitmaakt van het kernwinkelgebied; dat onderhouden we op kwaliteitsniveau B. De vervanging (technische) van de openbare ruimte vindt plaats op kwaliteitsniveaus D ingepland in het meerjaren-investeringsplan openbare ruimte.

Onderhoudsplan

De nota ‘Onderhoud kapitaalgoederen openbare ruimte’ geeft inzicht in de onderhoudstoestand (anno 2017), legt de haalbare onderhoudskwaliteit vast en geeft inzicht in de hiertoe beschikbare en benodigde middelen. In de nota wordt vooruitgekeken naar de opgave voor de jaren 2017 en verder. Zaanstad streeft ernaar om de onderhoudsachterstanden terug te brengen naar 15% van het gemeentelijke areaal. Deze ambitie is vergelijkbaar met die van Amsterdam, Haarlem en Rotterdam.

Bij de beeldkwaliteitsinspectie, uitgevoerd in 2016 en 2017, zijn de kapitaalgoederen in de openbare ruimte visueel beoordeeld conform de Handreiking artikel 12 Financiële verhoudingswet . Mede op basis van de leeftijd en actualisatie van beleidsplannen, is de onderhoudsachterstand in 2017 in Zaanstad vastgesteld op € 38 miljoen. Dit komt overeen met 20% van het areaal. Bij de begroting 2018 is besloten budget beschikbaar te stellen om de onderhoudsachterstanden in Zaanstad in 5 jaar terug te brengen tot 15%. In de Voorjaarsnota 2019-2023 is besloten om het inlopen van de onderhoudsachterstanden uit te stellen.

In 2021 zijn delen van de openbare ruimte opnieuw geïnspecteerd. Op basis daarvan kan de hoogte van de onderhoudsachterstanden worden geactualiseerd en wordt een nieuwe prognose gemaakt ten aanzien van de benodigde financiële middelen voor de komende jaren. In de geactualiseerde nota “Onderhoud kapitaalgoederen openbare ruimte 2021’ zullen de nieuwe inzichten worden verwoord.

Jaarlijks wordt het meerjaren-investeringsplan(MIP) voor de openbare ruimte geactualiseerd waarbij rekening wordt gehouden met woningbouw/bouwimpuls. Binnen de financiële ruimte worden de vervangingsinvesteringen voor de komende jaren benoemd.

Voor de grote vervangingsprojecten in de openbare ruimte van Zaanstad wordt verwezen naar de website http://geo.zaanstad.nl/geointer/kaarten/meerjarenplanning-openbare-ruimte.html

De investeringen in het MIP zijn de afgelopen jaren gekoppeld aan de woningbouwprogramma’s in de stad. Deze investeringen dienen als gemeentelijke cofinanciering bij de subsidieaanvragen voor de bouwimpuls.

Financiën

Door loon- en prijsstijgingen worden vervangingsprojecten MIP Openbare Ruimte duurder. Om onderhoudsachterstanden niet te laten oplopen is het noodzakelijk om de budgetten jaarlijks te indexeren. Dit betekent een geringe toename van de kapitaallasten van € 5.000. De indexering van de investeringsbedragen zijn opgenomen in de actualisatie van de investeringen.

De Zaanbrug wordt vervangen. De benodigde kosten worden gefinancierd uit het MIP.

De budgetten voor de integrale veiligheid van beweegbare bruggen worden in 2022 volledig tot besteding gebracht. Nog onzeker is in hoeverre deze budgetten ook voldoende zijn. Er zal prioritiet worden gegeven aan deze projecten en mogelijk zal dit leiden tot het uitstellen van vervangingsinvesteringen. Bij een volgende voorjaarsnota/begroting wordt gekeken of dit gecompenseerd kan worden.

Ook de lokaal bediende bruggen worden aan een integrale veiligheidsschouw onderworpen. De uitkomsten worden bij een volgende besluitvorming meegenomen.

In de begroting 2022 wordt extra budget vrijgemaakt voor de hogere kosten van de extra voorzieningen die zijn aangebracht in het kader van de integrale veiligheid. Hiervoor is structureel een bedrag van € 50.000 beschikbaar voor het onderhoud van de reeds aangebrachte extra voorzieningen zoals camera’s en gele vlakken.

Door de stijging van 25% naar 40% van de straatveegkosten door te belasten aan de rioolheffing, ontstaat er vanaf 2022 structureel € 135.000 extra financiële ruimte in de begroting. Deze ruimte wordt besteed aan het onderhoud van de openbare ruimte.